نگارش آغازین و جایگاه آن در تطور فرهنگ و ادراک انسان نقدی بر کتاب «شکل‌گیری و توسعة آغاز نگارش در ایران»

این مقاله به بررسی و نقد کتاب «شکل‌گیری و توسعه آغاز نگارش در ایران؛ از پیش‌ازتاریخ تا آغاز عیلامی» اختصاص دارد. موضوع این کتاب یکی از بنیادین‌ترین بزنگاه‌های همة فرهنگ‌های انسانی و انسانیت است؛ چگونگی شکل‌گیری خط و نگارش در میان فرهنگ‌های انسانی و خاستگاه‌های باستان‌شناختی آن. در این مقاله تلاش می‌شود تا ضمن برشماری نقاط قوت و ضعف این کتاب، اهمیت کنکاش عمیق‌تر در موضوع آن تشریح و نشان داده شود. خواهد آمد که نویسنده با وجود اشراف نسبی بر منابع و آثار در پرداخت و تبیین بنیان‌ها، شالوده‌ها و مؤلفه‌های باستان‌شناختی، معرفت‌شناختی و چیستی‌شناختی نمایانی خط و نگارش، به‌شکلی منسجم و جامع درمانده و موضوعی را که می‌توانست عرصه‌ای برای طرح پرسش‌ها در مورد تطور فرهنگ و قوای شناختی و معرفتی انسان باشد، در سه فصل ازهم‌گسیخته و فاقد ساختارهای نظری و روش‌شناختی انسجام‌بخش، رها ساخته است. در ادامه به طرح برخی از مهمترین مسائل باستان‌شناختی و معرفت‌شناختی مربوط به دلایل و پیامدهای تکوین و تطور خط و نگارش پرداخته و نشان داده می‌شود که این رویداد، هرجا واقع‌شده، از جمله ایران، کلیت انسان بودن و تعریف از انسانیت را در معرض دگرگونی‌های بنیادین قرار داده است.